Texaco, vụ án môi trường lớn nhất thế giới
30.000 người Da đỏ ở Ecuador đã kiện công ty dầu mỏ Mỹ Texaco, trong vụ án môi trường được cho là lớn nhất lịch sử thế giới. sau 16 năm tiến hành, vụ xử này sắp kết thúc, sau khi luật sư thu thập đủ bằng chứng và chờ phán quyết của tòa án.
Năm 1964, Công ty Texaco (Mỹ) là công ty nước ngoài đầu tiên khai thác vùng rừng nhiệt đới Amazon. Sau 30 năm và 64 tỉ lít dầu hút lên từ lòng đất, khu vực này bị tàn phá nặng nề bởi bệnh ung thư, bạo lực và nghèo đói.
Năm 1994, Mặt trận bảo vệ vùng Amazon được thành lập để quy tụ mọi tổ chức và người dân kiện Công ty Texaco. Vụ kiện do luật sư Steve Donziger ở New York (Mỹ) và luật sư Pablo Fajardo ở Ecuador khởi xướng đòi Tập đoàn dầu mỏ Texaco thuộc Tập đoàn Chevron bồi thường tới 27 tỉ USD. 30.000 người Ecuador kiện Texaco vì công ty đã lén lút đổ 18 tỉ gallon chất độc hại xuống các khu rừng nhiệt đới Amazon thuộc địa phận của Ecuador.
Năm 2002, sau nhiều cuộc điều tra, Tòa án New York giao Tòa án Ecuador xét xử. Đây là lần đầu tiên một công ty đa quốc gia phải hầu tòa ở một quốc gia Nam Mỹ do bị người dân bản xứ kiện. Đầu năm 2008, một báo cáo của các chuyên viên đánh giá thiệt hại môi trường do Texaco gây ra trong 26 năm là 7-16 tỉ USD.
Thẩm phán Nicolas Zambrano, nổi tiếng ở Ecuador, mời một số phóng viên vào văn phòng của ông. Ông chỉ cho họ xem bộ hồ sơ đồ sộ của vụ án gồm 1.488 xấp hồ sơ đầy các số liệu thống kê, phân tích hóa học, các tranh luận của chuyên viên. Ông đang xem xét vụ kiện để có thể đưa ra phán quyết nội trong năm nay cho vụ án, vốn được xem là vụ án lớn nhất về môi trường trong lịch sử thế giới.
Ông Pablo Fajardo, luật sư của người dân khiếu nại, nói: “Chúng tôi đang kết thúc hồ sơ. Mọi bằng chứng đã được thu thập và tội của Công ty Chevron-Texaco là rõ rành rành, chỉ còn chờ phán quyết của tòa án mà thôi”.
Còn ông Luis Yanza, người điều phối Hội các nạn nhân của Texaco, cho biết ở Ecuador, Công ty Texaco sử dụng công nghệ lạc hậu để tiết kiệm tiền, do đó nạn ô nhiễm lan tràn nhiều nơi. Ông nói rằng bằng chứng kiện tụng ở khắp nơi. Chẳng hạn vùng Lago Agrio là một khu vực chứa chất thải của khai thác dầu, và đáng lẽ Texaco “phải làm sạch khu vực trước khi ra đi, nhưng họ lại chôn các chất thải gây ô nhiễm như thế”.
Chuyện này không chỉ ở Lago Agrio mà có ở hầu hết các làng người bản địa. Dọc con đường dẫn đến biên giới Colombia nhà cửa mọc lên rất nhiều và dân sống ở đó không ít người bị bệnh ung thư giai đoạn cuối, bị các bệnh hiếm thấy và nhiều phụ nữ bị hư thai liên tục.
Ô nhiễm môi trường nặng đã làm con người phải gánh chịu như thế, vì họ phải dùng nước sông vốn chứa biết bao nhiêu chất thải từ việc khai thác mỏ dầu. Ngoài ra, cây cối không còn cho trái, súc vật cũng nhiễm bệnh, gia súc thiếu cỏ xanh để ăn. (Tuổi Trẻ 7/12) ./.