Những dấu ấn của anh Sáu với ngành Dầu khí Việt Nam
Tôi được biết và làm việc với anh Sáu (cố Thủ tướng Phan Văn Khải) từ những ngày khi anh còn là lãnh đạo thành phố Hồ Chí Minh và mỗi khi Liên doanh Dầu khí Việt - Nga Vietsovpetro gặp khó khăn dưới thời bao cấp cần sự giúp đỡ của thành phố, nhưng thường xuyên hơn khi tôi tham gia lãnh đạo Tổng Công ty Dầu khí Việt Nam, nay là Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam).
Mặc dù là lãnh đạo cấp cao của Chính phủ nhưng anh rất gần gũi với doanh nghiệp, với tính chất phác của người miền Nam, không quan cách và thông cảm với khó khăn của cơ sở khi thực thi những đề án lớn.
Thủ tướng Phan Văn Khải dự Lễ Mừng công khai thác tấn dầu thứ 50 triệu của Vietsovpetro
Tôi nhớ có lần thay mặt lãnh đạo Tổng Công ty Dầu khí Việt Nam báo cáo với Chính phủ về tình hình triển khai công trình Nhà máy Lọc dầu Dung Quất hình thức tự đầu tư, về các khó khăn về tài chính, nguồn lực, kinh nghiệm... Có thành viên Chính phủ gay gắt trước sự thiếu quyết tâm của tổng công ty, để phá không khí căng thẳng cuộc họp, giúp tháo gỡ lúng túng của chúng tôi và với sự thông cảm của người lãnh đạo, anh Sáu nói để đủ nghe với Thủ tướng Võ Văn Kiệt: “Thì khó khăn nó nói khó, tìm cách giúp tháo gỡ cho nó”. Kết luận hội nghị, Thủ tướng đã quyết định thành lập riêng Ban Chỉ đạo Nhà nước về công trình Nhà máy Lọc dầu Dung Quất và cho một số cơ chế đặc thù để tạo thuận lợi triển khai đề án. Có những lúc cần nghe báo cáo nhưng không thu xếp được thời gian trong ngày, thường anh Sáu thu xếp để đến làm việc cùng ăn sáng tại Văn phòng hoặc cùng dùng cơm tối, đạm bạc với các món ăn miền Nam do chị Sáu nấu.
Thủ tướng Phan Văn Khải thăm hỏi CBCNV Vietsovpetro
Anh Sáu là người rất thận trọng trong quyết định đầu tư khi có nhiều rủi ro. Anh luôn đau đáu với những giếng khoan thăm dò không thành công, mặc dù tôi báo cáo là xác suất thành công ở Việt Nam là cao gần 50%. Có lần cần phải khoan tìm kiếm đánh giá tiềm năng dầu khí vùng biển sâu của Nam Vịnh Bắc Bộ, tôi xin ý kiến Thủ tướng, anh hỏi tôi chi phí bao nhiêu, tôi báo cáo gần 30 triệu USD (giá thời bấy giờ), vì là biển sâu nên giá một giếng khoan gấp đôi. Suy tư một lúc, anh hỏi tôi: Có chắc gặp dầu không? Không ai dám quyết là giếng tìm kiếm đầu tiên sẽ thành công cả, nên anh khuyên tôi rất chân thành - nên cân nhắc kỹ, tình hình kinh tế đất nước rất khó khăn (đó là năm 1998), cái gì quá rủi ro thì hạn chế đừng làm, thiệt hại đất nước…
Thủ tướng Phan Văn Khải tại Lễ động thổ xây dựng Tổ hợp Khí - Điện - Đạm Cà Mau (10-3-2002)
Nhưng anh Sáu cũng là người luôn ủng hộ hội nhập và hợp tác quốc tế thực hiện các công trình đầu tư đòi hỏi trình độ khoa học công nghệ cao, vốn lớn nhưng mang lại hiệu quả kinh tế cho đất nước. Công ty Anh - BP đã phát hiện mỏ khí Lan Tây từ những năm 1993 nhưng chưa phát triển được. Công trình có ý nghĩa rất quan trọng trong chiến lược phát triển tổng sơ đồ điện quốc gia, phát triển kinh tế vùng ở Đông Nam Bộ nối kết với thành phố Hồ Chí Minh, phải đảm bảo chuỗi giá trị cho người đầu tư là BP, quyền lợi của Petrovietnam, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), nhưng quan trọng là giá khí mua của BP làm sao khi sản xuất ra điện bán cho người dân có thể chấp nhận được.
Bài toán có tầm vĩ mô và vi mô mà chỉ một trong các điều kiện không được thỏa mãn thì không thể thực hiện công trình. Sau 2 năm đàm phán vừa đảm bảo quyền lợi quốc gia và quyền lợi hợp lý của nhà đầu tư BP, cuối cùng hợp đồng khai thác và vận chuyển khí vào bờ từ đường ống Nam Côn Sơn đã được ký và triển khai. Đây là một trong những công trình mang lại hiệu quả kinh tế cao của ngành Dầu khí Việt Nam, đảm bảo kịp thời nhu cầu năng lượng và phân bón trong nông nghiệp.
Cố Thủ tướng Phan Văn Khải
Ngành Dầu khí Việt Nam luôn nhận được sự quan tâm sát sao, chân tình của các đồng chí lãnh đạo cấp cao của Đảng, Chính phủ, của anh Sáu. Người lao động dầu khí luôn ghi nhận tình cảm của anh, những dấu ấn quan trọng trong chỉ đạo của anh đối với ngành Dầu khí, thực hiện tâm nguyện của anh và các đồng chí lãnh đạo Đảng và Nhà nước - cố gắng làm tốt nhiều hơn cho dân, cho nước.
Ngô Thường San
Nguyên Tổng giám đốc Tổng Công ty Dầu khí Việt Nam